လမ်းပျောက်တယ်၊ ဘာလုပ်ရမှန်းမသိဘူး၊ ဘဝမှာ ရည်ရွယ်ချက်ပျောက်ဆုံးနေတယ်လို့ ခံစားဖူးပါသလား။ ဒါဟာ လူတိုင်းလိုလို ကြုံတွေ့ရတတ်တဲ့ စိတ်ခံစားမှုတစ်ခုပါ။ ဒီလိုခံစားရခြင်းဟာ သင့်ရဲ့ စိတ်ကျန်းမာရေးအပေါ် ဘယ်လိုသက်ရောက်မှုရှိလဲ၊ ဒီအခြေအနေကနေ ရုန်းထွက်ဖို့ ဘယ်လိုလုပ်ဆောင်သင့်လဲဆိုတာကို ရှင်းပြပေးပါမယ်။
လမ်းပျောက်တယ်ဆိုတာ ဘာကိုဆိုလိုတာလဲ?
“လမ်းပျောက်နေတယ်” လို့ ခံစားရတာဟာ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ လမ်းပျောက်တာမျိုး မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါဟာ ကိုယ့်ရဲ့ဘဝနဲ့ပတ်သက်တဲ့ ဦးတည်ရာ၊ ရည်ရွယ်ချက် (purpose) သို့မဟုတ် အဓိပ္ပာယ် (meaning) တစ်ခုခု ပျောက်ဆုံးနေတယ်လို့ ခံစားရတာမျိုးပါ။ သင်ဟာ အောက်ပါအချက်တွေကို ခံစားနေရနိုင်ပါတယ်-
အားမရှိသလို ခံစားရခြင်း (Lack of Motivation): ဘာကိုမှ စိတ်ဝင်စားမှုမရှိတော့ဘဲ ထူပူနေတာမျိုး။
ရှုပ်ထွေးခြင်းနှင့် စိုးရိမ်ပူပန်ခြင်း (Confusion and Anxiety): ဘယ်လမ်းကို ရွေးရမှန်းမသိ၊ အနာဂတ်အတွက် ပူပန်နေတာမျိုး။
တစ်ယောက်တည်း ဖြစ်နေခြင်း (Feeling Isolated): ပတ်ဝန်းကျင်နဲ့ အဆက်အသွယ် ပြတ်တောက်နေသလို ခံစားရတာမျိုး။
ပျော်ရွှင်မှု မရှိခြင်း (Lack of Joy): အရင်က ပျော်ခဲ့တဲ့အရာတွေ လုပ်နေပေမဲ့လည်း ပျော်ရွှင်မှု မခံစားရတော့တာမျိုး။
လမ်းပျောက်နေခြင်းရဲ့ စိတ်ကျန်းမာရေးအပေါ် သက်ရောက်မှုများ
ဒီလို ဦးတည်ချက်မဲ့ တဲ့ ခံစားချက်တွေဟာ သာမန် ခံစားချက်သက်သက်မဟုတ်ဘဲ သင့်ရဲ့ စိတ်ကျန်းမာရေးကို ထိခိုက်စေနိုင်ပါတယ်။
စိတ်ဓာတ်ကျခြင်း (Depression): ရေရှည် လမ်းပျောက်နေတဲ့ ခံစားမှုဟာ စိတ်ဓာတ်ကျခြင်းရဲ့ လက္ခဏာတစ်ခု ဒါမှမဟုတ် စိတ်ဓာတ်ကျစေတဲ့ အကြောင်းအရင်းတစ်ခု ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ မျှော်လင့်ချက်မဲ့တယ်လို့ ခံစားရပြီး ဘဝကို အဓိပ္ပာယ်မရှိဘူးလို့ ထင်လာနိုင်ပါတယ်။
စိုးရိမ်ပူပန်မှု မြင့်မားခြင်း (Increased Anxiety): ဘဝရဲ့ မရေရာမှုတွေအပေါ် စိုးရိမ်စိတ်တွေ တိုးလာပြီး အရာအားလုံးကို ထိန်းချုပ်ချင်စိတ်နဲ့ ဖိအားတွေ များလာနိုင်ပါတယ်။
အလွန်အကျွံ စဉ်းစားတွေးခေါ်ခြင်း (Overthinking): ဘာကြောင့် ဒီလိုဖြစ်နေရတာလဲ၊ ဘာလုပ်သင့်လဲဆိုပြီး အဆုံးမရှိ စဉ်းစားနေတာကြောင့် စိတ်ပင်ပန်းမှု ပိုများလာနိုင်ပါတယ်။
ကိုယ်ကျင့်တရား ကျဆင်းခြင်း (Poor Self-Esteem): ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် တန်ဖိုးထားမှု နည်းပါးလာပြီး သူများတွေနဲ့ နှိုင်းယှဉ်ကာ စိတ်အားငယ်လာနိုင်ပါတယ်။
လမ်းပျောက်ခြင်းကနေ ရုန်းထွက်ဖို့ နည်းလမ်းများ
ဒီလိုအခြေအနေကနေ ရုန်းထွက်ဖို့ဆိုတာ ခြေလှမ်းသေးသေးလေးတွေ ကနေ စတင်ရပါမယ်။
၁။ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ပြန်လည်ရှာဖွေပါ (Self-Reflection)
ငြိမ်သက်တဲ့အချိန် ယူပါ- ဘဝရဲ့ ဆူညံသံတွေကနေ ခဏလောက် ခွဲခွာပြီး ကိုယ့်ရဲ့ အတွေးနဲ့ ခံစားချက်တွေကို အာရုံစိုက်ပါ။
တန်ဖိုးထားတဲ့အရာတွေကို စာရင်းပြုစုပါ- သင့်ဘဝမှာ ဘယ်အရာတွေက တကယ်တန်ဖိုးရှိသလဲ (ဥပမာ- မိသားစု၊ တီထွင်ဖန်တီးမှု၊ ကူညီဖေးမမှု) ဆိုတာကို ရှာဖွေပါ။ ဒီတန်ဖိုးတွေက သင့်ရဲ့ ဦးတည်ရာ ကို ပြန်ရှာဖို့ မီးမောင်းထိုးပြပါလိမ့်မယ်။
မျှော်လင့်ချက်ကို လက်တွေ့ဆန်ပါစေ- ကြီးမားတဲ့ ရည်မှန်းချက်တစ်ခုတည်းကို ချက်ချင်းမရှာပါနဲ့။ နေ့စဉ် အဓိပ္ပာယ်ရှိတဲ့ အရာသေးသေးလေးတွေ (ဥပမာ- ဝါသနာတစ်ခုကို အချိန်ပေးလုပ်တာ၊ သူငယ်ချင်းကို ကူညီတာ) ကို လုပ်ဆောင်ပါ။
၂။ စည်းမျဉ်းတစ်ခုကို ပြန်လည်တည်ဆောက်ပါ (Create Structure)
လမ်းပျောက်နေတဲ့အခါ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းတွေ ပျက်ပြားတတ်ပါတယ်။ ရိုးရှင်းတဲ့ နေ့စဉ်အချိန်ဇယား တစ်ခုကို ပြန်လည်ရေးဆွဲလိုက်ပါ။ ပုံမှန်အိပ်ချိန်၊ နိုးချိန်၊ ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုနဲ့ အစာစားချိန်တွေက သင့်စိတ်ကို တည်ငြိမ်မှု ပြန်ပေးပါလိမ့်မယ်။
၃။ အကူအညီ ရယူပါ (Seek Support)
ဒီလိုခံစားချက်တွေနဲ့ တစ်ယောက်တည်း ရင်ဆိုင်ဖို့ မလိုပါဘူး။
ယုံကြည်ရသူနဲ့ စကားပြောပါ- သင့်ရဲ့ ခံစားချက်တွေကို နားလည်ပေးနိုင်တဲ့ မိတ်ဆွေ ဒါမှမဟုတ် မိသားစုဝင်တစ်ဦးနဲ့ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ပြောဆိုဆွေးနွေးပါ။
ကျွမ်းကျင်သူရဲ့ အကူအညီယူပါ- လမ်းပျောက်နေတဲ့ ခံစားချက်တွေက သင့်ဘဝကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်လာပြီဆိုရင် ကုထုံးပညာရှင် (Therapist) တစ်ဦးနဲ့ တိုင်ပင်ဆွေးနွေးဖို့ စဉ်းစားပါ။
အွန်လိုင်းကုထုံး (Online Therapy) က ဘယ်လိုကူညီနိုင်မလဲ?
စိတ်ကျန်းမာရေး အကူအညီရယူဖို့အတွက် အပြင်ထွက်ဖို့ ခက်ခဲနေတဲ့သူတွေ၊ အချိန်မပေးနိုင်တဲ့သူတွေအတွက် အွန်လိုင်းကုထုံး ဟာ ထိရောက်တဲ့ ရွေးချယ်မှုတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။
အလွယ်တကူ ဆက်သွယ်နိုင်ခြင်း- အိမ်မှာနေရင်းနဲ့ သက်တောင့်သက်သာ ဆွေးနွေးနိုင်ခြင်း။
လုံခြုံစိတ်ချရခြင်း- ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ ကိစ္စတွေကို လုံခြုံမှုရှိရှိ ပြောဆိုနိုင်ခြင်း။
ဦးတည်ရာ ပြန်လည်ရှာဖွေခြင်း- ကုထုံးပညာရှင်က သင့်ရဲ့ အတွေး၊ ခံစားချက်တွေကို ပိုမိုနားလည်အောင် ကူညီပေးပြီး၊ သင့်ရဲ့ ပျောက်ဆုံးနေတဲ့ တန်ဖိုးတွေနဲ့ ရည်ရွယ်ချက်တွေကို ပြန်လည်ရှာဖွေဖော်ထုတ်ရာမှာ လမ်းညွှန်ပေးပါလိမ့်မယ်။
မှတ်ထားပါ- လမ်းပျောက်နေသလို ခံစားရခြင်းဟာ ပုံမှန်ပါပဲ။ ဒါဟာ ကိုယ့်ဘဝကို ပိုကောင်းတဲ့ ဦးတည်ရာတစ်ခုဆီ ပြောင်းလဲဖို့အတွက် လိုအပ်တဲ့ အချက်ပြမှု တစ်ခု ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ အကူအညီရယူဖို့ တုံ့ဆိုင်းမနေပါနဲ့။